Over Jaderland
Bureau Jaderland (voorheen Stichting Jaderland) is een informele organisatie, opgericht in 1990 en heeft tot doel het in kaart brengen van goede muziek. Daaronder wordt in hoofdzaak verstaan duurzame luisterbaarheid. Worden de muziekgegevens objectief weergegeven, de lijsten daarentegen komen op een subjectieve, ondemocratische, selectieve en enigzins willekeurige wijze tot stand. Over de stand kan niet worden gecorrespondeerd, u kunt ook geen bijdrage leveren aan de samenstelling van een lijsten.
Maar Bureau Jaderland is wel geheel onafhankelijk, er bestaan voor het Bureau geen commerciële, politieke of religieuze belangen, maar uitsluitend muzikale belangen. En die bestaan daarin dat iedere vermelding een eerbetoon is aan het liedje en aan de betreffende artiest.
De lijsten die Bureau Jaderland genereert zijn van de volgende categoriën:
• Top Aller Tijden lijsten
• De Jaderlandse Top 40
• Album lijsten
• Overigen:
– Statistieken
– Covers
– Commentaren
1. Aller Tijden lijsten
In deze lijsten staan de mooiste liedjes op volgorde van mooi naar minder mooi. De eerste lijst, een Top 100, dateert van 1990. Daarna werden het Top 300’s, Top 500’s, Top 1000’s, Top 2000’s, een Top 3000 en nu dus een Top 5000. Die laatste is de 25e versie van een Top Aller Tijden lijst van het Bureau. De frequentie van uitgave was in het begin 2 keer per jaar. Dat is langzaam aan minder geworden, van een jaar naar 2 jaar. En tussen de Top 3000 en Top 5000 zat 6 jaar. En tussen de huidige en de vorige TOP 5000 zat ook al weer 4 jaar. Het is de bedoeling de frequentie weer wat te verkorten.
Criteria
Het belangrijkste criterium voor een vermelding in de Top Aller Tijden lijst is duurzame luisterbaarheid. Een liedje dat bij de eerste beluistering meteen goed klinkt maar daarna eentonig wordt, zal in deze lijst niet hoog scoren. Klinkt een liedje na 50 keer draaien of na 10 jaar nog steeds mooi, dan is dat reden voor een hoge notering.
Genre, jaar van oorsprong, tijdsduur, zang, tekst e.d. zijn minder belangrijke criteria. Het liedje moet gewoon goed klinken, je moet er een prettig gevoel van krijgen, er door ontroerd worden, er een fijne herinnering bij krijgen of er een enerverende sensatie bij ervaren. En dat iedere keer weer. Dat is belangrijk.
Het Bureau is ook niet gevoelig voor politieke standpunten van de artiesten of voor de inhoud en lading van sommige songteksten. Dus de liedjes van de Manic Street Preachers, Bono Vox en Bob Geldof worden zonder aanziens des persoons beluisterd en beoordeeld.
Ook probeert het Bureau geen rekening te houden met de faam en uitstraling van artiesten of met de populariteit van popsongs. Dus iemand die Lady Gaga of Marco Borsato heet heeft bij de Stichting geen voordeel. Blackfoot en ook Mostly Autumn, om maar wat te noemen, zijn vrij onbekend maar staan wel heel hoog. Het is ook weer niet zo dat grote artiesten worden benadeeld, Madonna en U2 staan ook meerdere keren in de lijst.
Het gaat gewoon puur om het luisterplezier. En om de waardering voor de liedjes en de artiesten, bekend of niet bekend, oud of nieuw, artistiek hoogstaand of verrassend eenvoudig, ongeacht tekst, genre of wat dan ook.
2. De Jaderlandse Top 40
De Jaderlandse Top 40 is een heel andere lijst dan een Top Aller Tijden lijst. De Jaderlandse Top 40 is te vergelijken met de Nederlandse Top 40. Sterker nog het is zijn tegenhanger. De layout lijkt er ook veel op. De naam ook, alleen klinkt Jaderlandse Top 40 een stuk positiever dan Nederlandse Top 40. Ook de inhoud van de Jaderlandse Top 40 is een stuk beter. Daarom is deze lijst ook in het leven geroepen: omdat er in de Nederlandse Top 40 te veel slechte muziek staat, heeft Bureau Jaderland zelf het heft in handen genomen een lijst gemaakt met liedjes die we zelf goed vinden.
Daar is Bureau Jaderland in 2000 meebegonnen. In dat jaar maandelijks, en vanaf 2001 wekelijks. Dat heeft de Stichting volgehouden tot september 2004. Daarna kwamen de prioriteiten anders te liggen. Vanaf dat jaar zijn er nog wel Jaderlandse Top 40 lijsten, en het lijkt ook of die wekelijks uitgebracht worden maar dat is maar schijn. Vanaf voorjaar 2018 verschijnen er wel weer wekelijkse lijsten.
Criteria
De Criteria voor de Jaderlandse Top 40 wijken enigzins af van die voor de Top Aller Tijden lijsten. Weliswaar gaat het hier om de volgorde van mooi naar minder mooie liedjes. Maar de factor duurzaamheid speelt hier een minder grote rol. Het gaat hier meer om een momentopname. Het is vooral een weerspiegeling van liedjes die het Bureau op dat moment mooi vindt en veel ten gehore brengt en waardeert.
3. Album Aller Tijden lijsten
Eveneens een Aller Tijden lijst, maar dan voor albums. Hierbij worden albums als geheel beoordeeld en niet als verzameling losse liedjes. Het kan dus voorkomen dat een album veel hoger in deze lijst staat dan op basis van de noteringen van diens tracks in de Jaderlandse Top 5000 zou mogen worden verwacht. En ook hier gaat het om duurzame luisterbaarheid, van het gehele album welteverstaan. Deze lijsten zijn te vinden bij het tabje Albums.
Een alternatieve lijst staat ook op de site waarbij van alle tracks van het betreffende album de punten bij elkaar worden opgeteld. Dit is van gedaan van de Top 5000 van 2013 en de lijst kun je vinden bij het tabje Statistiek > Albums.
Daarnaast hebben we tegenwoordig ook een album van de week. Dit doen we om interessante albums van het heden of verleden weer eens onder de aandacht te brengen.
4. Overigen
Hierbij gaat het vaak om statistieken maar niet uitsluitend. De statistieken, althans op deze site, hebben vooral betrekken op de Top 5000. Het is interessant om te zien welke artiesten het beste scoren, uit welk land of staat de beste muziek komt, welk jaar de beste muziek voortbracht, etcetera. U vindt het allemaal terug bij het tabje Statistiek. Maar ook gaat het om informatie over covers en dergelijke. En er zijn natuurlijk de commentaren op liedjes, artiesten albums.
Tot slot
Verwacht van Bureau Jaderland niet het nieuwste van het nieuwste op muziekgebied. Zelfs niet bij de Jaderlandse Top 40. Zo werkt dat niet. We hebben de tijd. Muziek mag best even rijpen. Het verleden biedt een veel grotere schat aan prachtige muziek dan het heden. Waarmee niet is gezegd dat er in het heden geen goede muziek wordt gemaakt. Maar de muziek van heden kun je morgen ook ontdekken en beluisteren. Het zit ook niet in het Bureau ingebakken om via de media nieuwe muziek op te pikken. Als je naar de radio luistert hoor je voor 90% muziek die niet wilt horen. Als je je eigen muziek opzet hoor je voor 90 tot 100% muziek die wel wilt horen. Je loopt het risico dat je goede muziek mist, maar op een of andere manier komt het Bureau altijd weer genoeg goede muziek op het spoor, oud of nieuw.
Kijkt u de lijsten eens rustig door, er staan vast nummers tussen die u eens wilt horen, of lang niet meer gehoord heeft. Beluister de Jaderland afspeellijsten op Spotify, laat u verrassen en geniet van de mooiste muzikale kunststukjes die mensheid in al zijn creatieve en emotionele opwellingen heeft kunnen voortbrengen!