Wuthering Heights

Of het in 1978 was of enige jaren later dat weet ik niet. Toen ik de clip van ‘Wuthering Heights’ voor het eerst zag vond ik het betoverend. Ik was nog te jong om het op waarde weten te schatten dus ik vond het nou niet bepaald mooi. Indrukwekkend vond ik het wel. Het was heel anders dan alle andere liedjes die ik kende. En die hoge stem, dat iemand überhaupt zo kan zingen. En is deze act wel serieus bedoeld? Ja heel serieus.

Later realiseer je je dat het eigenlijk een heel bijzonder nummer is. Om te beginnen is ‘Wuthering Heights’ muzikaal complex. Er komen ongebruikelijke kunstzinnigheden in voor als ‘enharmonische akkoorden’, ‘valse cadensen’ en afwisselend een 2-kwarts maat en de gebruikelijke 4-kwarts maat. En natuurlijk haar hoge stem waardoor het moeilijk is om het te coveren, maar daarover verderop meer.

Die hoge stem komt ook omdat ze nog maar een jongedame van 19 jaar was toen ze het lied inzong (in 1 take). De rerecording van 1986 klinkt al een stukje zwaarder. ‘Wuthering Heights’ was haar debuutsingle en die kwam in Engeland op nummer 1 en daarmee was ze de eerste zangeres die met een zelfgeschreven nummer op die plek kwam. Ze schreef dit complexe nummer toen ze nog maar 18 jaar was.

Het gaat natuurlijk over het gelijknamige boek van Emily Brontë, haar enige roman, geschreven in 1847. In het Nederlands getiteld ‘Woeste Hoogte’. En deze Emily Brontë is de zus van de schrijfster van het boek ‘Jane Eyre, An Autobiography’. Maar wacht even, hoe zit dat met die achternamen, koude kant of meisjesnaam? Nee, ‘Jane Eyre’ is geen autobiografie, het wordt alleen verteld als autobiografie, in de ik-vorm, maar het is geschreven door Currer Bell. En Currer Bell is de pseudoniem van Charlotte Brontë, de zus dus van Emily. En Emily schreef ‘Wuthering Heights’ onder pseudoniem Ellis Bell. Snapt u het nog? O ja en ze hadden ook nog een zus: Anne Brontë, ook een schrijfster. Voor de volledigheid, haar pseudoniem was Acton Bell.

Waarom trouwens in godsnaam een umlaut op de letter e, in het Engels? Dat is niet helemaal duidelijk maar vreemd is het wel. De naam komt oorspronkelijk uit Ierland en is een verbastering van Ó Pronntaigh.  En waarom heeft Emily maar 1 roman geschreven? Welnu, ze was pas 29 jaar toen ze het boek schreef en een jaar later stierf ze aan tuberculose. Kwam vaker voor die tijd zullen we maar zeggen. Maar het boek is door zijn originaliteit wel een van de hoogtepunten uit de Britse 19e eeuwse literatuur. Eigenlijk net zo origineel als het 140 jaar later geschreven lied met dezelfde titel. Het woord ‘wuthering’ ben ik verder nog nooit ergens anders tegengekomen dan in de titel van het onderhavige boek en lied. De titel slaat behalve op de naam van het landhuis waar het verhaal zich afspeelt ook op de hogere kringen waarin families in het boek verkeren en waar het in bepaalde gevallen nogal woest aan toe gaat. Het boek werd aanvankelijk niet goed ontvangen. Emily Brontë was een in zichzelf gekeerd persoon met weinig sociale contacten maar wel met een rijk gevoelsleven. In haar onbevangenheid kon ze zich op geheel eigenwijze uitdrukken en dat ging soms grof en het was eens een boek zonder happy end. Maar dat was men niet gewend. Het duurde jaren voordat het lezerspubliek haar stijl en haar verhaal op waarde wist te schatten. Net zoals het bij even duurde voordat ik de vertolking van Kate Bush op waarde wist te schatten.

Nog wat parallelen. De vrouwelijke hoofdpersoon is Cathy (I’m Cathy, I’ve Come Home), voluit Catherine. Net zoals Kate Bush’ voornaam voluit Catherine luidt. En Emily Brontë is 130 jaar eerder geboren dan Kate Bush. Niet ongeveer maar op de dag af: allebei van 30 juli. Dat wist Kate Bush trouwens zelf ook al, voordat ze het nummer schreef. En de naam ‘Emily’ komt ook voor in een titel van een liedje van de band van de producer, David Gilmour.

Kate Bush is ‘ontdekt’ door Pink Floyd gitarist David Gilmour. Hij produceerde dus haar eerste album, ‘The Kick Inside’, waarop ook ‘Wuthering Heights’ te vinden is. Wat ik altijd dacht is dat David Gilmour ook het electrische gitaarwerk voor zijn rekening nam, maar dat blijkt niet zo te zijn, hoewel het wel in zijn stijl is. Vind ik toch jammer, want de werkelijke gitarist was Ian Bairnson. Even knap gedaan, daar niet van, maar hij was eigenlijk een Bucks Fizz sessie muzikant. Eerlijk gezegd vindt ik dat feit een beetje afbreuk doen aan het mystieke lied dat ‘Wuthering Heights’ is.

Ik zou nog terugkomen op het coveren van dit nummer. Er zouden niet veel covers van ‘Wuthering Heights’ zijn omdat het moeilijk is om te coveren. Ik speel zelf geen muziekinstrument en kan evenmin zingen maar dit lijkt me inderdaad een van de moeilijkere nummers. Een kleine controle op Spotify leert dat het nummer toch echt tientallen keren gecoverd is. De ene keer wat beter geslaagd dan de andere keer. Die van Pat Benatar is vermeldenswaardig, het is een geslaagde soft rock versie. Verder niets bijzonders te vinden tot je de versie van Angra hoort. Dat is een Braziliaanse metal band die ‘Wuthering Heights’ in 1993 coverde in een metal ballad uitvoering. En die is echt heel goed. Je zou eigenlijk willen dat ze het nog een beetje ruiger deden, komt net niet helemaal goed op gang zo lijkt het. Maar ze doen het met respect voor het origineel, qua arrangement zoveel mogelijk gelijk, alleen wel met stevig gitaarwerk. Ja het is wel metal natuurlijk. De zanger doet het ook heel goed, zingt uitzonderlijk hoog, zeker voor een man. Lijkt bijna een castraat. De geluidskwaliteit laat heel iets te wensen over. Ik denk dat er bands zijn die het beter hadden gekund, bijvoorbeeld Def Leppard, of Skid Row. Om in diezelfde tijd te blijven.

Een andere opvallende cover is de live versie van dezelfde band, die het uitvoert met op zang Tarja en op gitaar Uli Jon Roth. Tarja kennen we als de eerste zangeres van Nightwish, die zo opera-achtig zingt. En Uli Jon Roth is de legendarische eerste gitarist van de Scorpions.

Angra bewijst dat het nummer zich uitstekend leent voor een ruige versie. Zeg maar de ‘wuthering version of Wuthering Heights’.

Beluister verschillende ‘Wuthering Heights’ versies via Spotify

YouTube clip Kate Bush Angra Angra live